Notes/E-Books
Soviet Media Theory in Punjabi | ਸੋਵੀਅਤ ਮੀਡੀਆ ਥਿਊਰੀ
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ 1917 ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ (ਰੂਸ) ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ-ਲੈਨਿਨਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਨਵੀਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੈਨਿਨ ਦੁਆਰਾ ਨਵੀਂ ਗਠਿਤ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸੋਵੀਅਤ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ, ਲੈਨਿਨਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਟਾਲਿਨਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ…
ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਿਧਾਂਤ । Social Responsibility Theory of Mass Communication
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ: 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਇਸ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ 1949 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ “ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨ” ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ “ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਚਾਰ ਸਿਧਾਂਤ” ( ਸਿਏਬਰਟ, ਪੀਟਰਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਮ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ “ਸ਼ੁੱਧ…
Libertarian Theory in Punjabi | ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤ
ਲਿਬਰਟੇਰੀਅਨ ਥਿਊਰੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਜਾਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ “ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਸਿਧਾਂਤਾਂ” ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਿਧਾਂਤ ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਸੁਤੰਤਰਤਾਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਪੇਂਡੂ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। …
Authoritarian Theory in Punjabi | ਸੱਤਾਵਾਦੀ ਜਾਂ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸਿਧਾਂਤ
ਅਥੌਰੀਟੇਰੀਅਨ ਥਿਊਰੀ (Authoritarian Theory) ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਸੱਤਾਵਾਦੀ ਜਾਂ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸਿਧਾਂਤ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਸੋਲ੍ਹਵੀਂ ਤੇ ਸਤਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਇਆ ਤੇ ਪ੍ਰਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜਨਤਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਚਲਾ ਰਹੇ ਕੁਲੀਨ (elite) ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਾ…
Development Communication | Case Studies And Experience
So far, we have discussed various aspects of development communication. We have read the definitions of development communication by various authors. We have studied the philosophy of development communication. It is purposive, positive and pragmatic. Then we discussed the emphasis on development communication given by Daniel Lerner, Everett Rogers and Wilbur Schramm. Communication is a…
Strategies in Development Communication
A strategy is the careful formulation of plans towards aclie$ng a goal. Since development communication is goal-oriented, one has to be careful in planning communication strategies. There may be a number of communication strategies for the achievement of a particular communication goal. There is a need to analyse these very carefully. Since these strategies are…
Development Dichotomies
By now it should be possible to see that economic development deals with objectives, which may result in conflicting consequences. Here, we shall consider some of these conflicting aspects, which am called development dichotomies. Here we shall consider only a few of such dichotomies like Growth vs. Justice and Rural vs. Urban. Growth vs. Justice:…
Characteristics of Developing Countries vs Developed Country
Faced with these complexities in conceptualizing development, there are many textbookswhich try to present underdevelopment in terms of certain common characteristics of thedeveloping countries. These includelow levels of living,low levels of productivity,high rates of population growth,high and rising levels of unemployment,underemployment, andhigh dependence on agriculture and other primary production. Development, in contrast, is associated with…
Case Studies on Communication-support to Agriculture
This essay briefly outlines a few case studies of development support communication through the mass media. These case studies represent only Indian experiences and do not cover experiments outside India. 1) Radio Rural ForumsBasing on the Canadian experience, the Radio Rural Forum experiment was conducted by the All India Radio at Poona during 1956. The…
Diffusion of Innovation for Development Support Communication
Research on the diffusion of innovations model began with Bryce Ryan and Neal C. Gross investigation (1943) of the diffusion of hybrid seed corn among Iowa farmers. By 1941, about thirteen years after its release by agricultural researchers, this innovation was adopted by almost 100 per cent of Iowa farmers. Ryan and Gross studied the…